ATHENAEUM Διεθνές Καλλιτεχνικό Κέντρο

Το 1974 η μαέστρος Λούλη Ψυχούλη και η πιανίστα Νίνα Κουκουράκη ίδρυσαν το Διεθνές Καλλιτεχνικό Κέντρο ATHENAEUM μαζί με προσωπικότητες της τέχνης, των γραμμάτων και του πολιτικού κόσμου, οι οποίοι είχαν κοινό ιδανικό στην ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση και τη βελτίωση της μέχρι τότε κλονισμένης μουσικής παιδείας και της πολιτισμικής ζωής της χώρας. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού ανέπτυξε συνεργασίες με αντίστοιχους φορείς του εξωτερικού, πραγματοποιώντας, μεταξύ άλλων, μετακλήσεις και ανταλλαγές νέων καλλιτεχνών, διεθνή ανώτερα σεμινάρια, συνέδρια και συναυλίες. Παράλληλα, αναπτύχθηκαν οι πολιτισμικές σχέσεις της Ελλάδας με προηγμένες μουσικά χώρες.Ταυτόχρονα, την ίδια χρονιά (1974), ίδρυσαν το ATHENAEUM Conservatory – ΑΘΗΝΑΙΟΝ Ωδείο, που καταξιώθηκε αμέσως για το ζωογόνο πνεύμα που έφερε στις μουσικές σπουδές του τόπου μας.Το 1975 θέσπισε τους Διεθνείς Μουσικούς Διαγωνισμούς της Ελλάδας στην Όπερα, Ορατόριο – Lied και το Πιάνο, που διεξάγονται έκτοτε ανελλιπώς κάθε χρόνο στην Αθήνα υπό την αιγίδα του ΥΠΠΟ και εντάχθηκαν στην Παγκόσμια Ομοσπονδία των Διεθνών Μουσικών Διαγωνισμών της UNESCO.Το 1977, η απώλεια της Μαρίας Κάλλας οριοθέτησε νέες διαστάσεις στις δραστηριότητες του Ιδρύματος. Το ATHENAEUM αφιέρωσε στη μνήμη της τους Διεθνείς Μουσικούς Διαγωνισμούς της Ελλάδας, που από τότε φέρουν το όνομά της.Το 1978, και πάλι υπό την αιγίδα του ΥΠΠΟ, θέσπισε συναυλία στη μνήμη της Μαρίας Κάλλας, που επραγματοποιείτο κάθε χρόνο στις 16 Σεπτεμβρίου (ημέρα του θανάτου της) έως και το 2012, στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και που συμπεριελήφθη για αρκετά χρόνια στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών. Στόχος της συναυλίας αυτής, εκτός της απότισης φόρου τιμής στη μεγάλη Ελληνίδα καλλιτέχνιδα, ήταν επίσης η γνωριμία των βραβευμένων νέων μουσικών στον Ελληνικό Διεθνή Διαγωνισμό με το ευρύ κοινό. Παράλληλα, για την εκδήλωση αυτή μετεκλήθησαν διάσημοι καλλιτέχνες, όπως, μεταξύ άλλων, οι Victoria de Los Angeles, Christa Ludwig, Ileana Cotrubas, Irina Arkhipova, Hermann Prey, Lev Vlassenko, Tatiana Nikolayeva, Cheryl Studer, Halina Czerny – Stefańska, Thomas Vásáry, Anny Fischer, Dame Gwyneth Jones, Gundula Janowicz κ.α. Συγχρόνως, μεγάλες Ορχήστρες, όπως αυτή του Θεάτρου Bolshoi καθώς και οι Φιλαρμονικές της Βουδαπέστης, George Enescu
του Βουκουρεστίου, της Πράγας, του Βελιγραδίου συμμετείχαν σε αυτές τις εκδηλώσεις.
Δυστυχώς, η μεγάλη αυτή συναυλία δεν πραγματοποιείται πλέον, λόγω αδυναμίας επιχορήγησης από το ΥΠΠΟ.Το 1979 πρωτοστάτησε στη δημιουργία συμφωνικών και φωνητικών συνόλων.Το 1981 εκπόνησε προγράμματα εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης μουσικών συμφωνικών συνόλων, χορωδιών και ηλεκτρονικής μουσικής (Κ.Ε.Κ.). 

Το 1982, με πρωτοβουλία του ATHENAEUM και με χορηγούς τις κυρίες Καίτη
Κυριακοπούλου – Ηλιοπούλου και Κυριακή Πετζετάκη, φιλοτεχνήθηκε από τη γλύπτρια
Ασπασία Παπαδοπεράκη το άγαλμα της Μαρίας Κάλλας. Πρόκειται για ένα ολόσωμο άγαλμα από ορείχαλκο, το οποίο βρίσκεται στην Πλατεία Μαδρίτης (πίσω από το ξενοδοχείο  HILTON).

 

Το 1984 το ATHENAEUM στεγάστηκε σε διατηρητέο κτήριο επί της οδού Αμερικής 8, ιδιοκτησίας του ΕΒΕΑ, το οποίο αναστήλωσε αποκλειστικά με δικές του δαπάνες.

 

Από το 1987 καθιέρωσε σειρά 70 περίπου συναυλιών ετησίως για την προβολή και ανάδειξη νέων, Ελλήνων κυρίως, αλλά και ξένων καλλιτεχνών.

Το 1994 το ATHENAEUM έχει αναγνωριστεί πλέον ως μουσικός φορέας παγκοσμίου κύρους και αναγνώρισης και οι αφιερωμένοι στη μνήμη της Μαρίας Κάλλας Διεθνείς Μουσικοί Διαγωνισμοί της Ελλάδας απέκτησαν τον μοναδικό στον κόσμο τιμητικό τίτλο GRAND PRIX MAΡΙΑ ΚΑΛΛΑΣ.
Το 1997, το GRAND PRIX ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΛΑΣ, με πρωτοβουλία του τότε Δημάρχου κ. Δημήτρη Αβραμόπουλου έγινε Θεσμός της Πόλης των Αθηνών.

 

Το 1998, λόγω της απελευθέρωσης των επαγγελματικών μισθώσεων και της απαίτησης
ιδιόχρησης του κτηρίου από το ΕΒΕΑ, το ATHENAEUM εκδιώχθηκε από την έδρα του,  και αναζήτησε καινούργια στέγη, την οποία εξασφάλισε στο επίσης διατηρητέο κτήριο (κατασκευής 1896) επί της οδού Αδριανού 3, στο Θησείο, αφού το αναστήλωσε εκ νέου, και πάλι με δικές του δαπάνες.

Το ίδιο έτος (1998) το ATHENAEUM, εκτός από τη δημιουργία της Ορχήστρας Baroque, επεδίωξε και τη σύσταση Συμφωνικής Ορχήστρας με μουσικούς αποκλειστικά από βαλκανικές χώρες, πιστεύοντας ότι η μουσική είναι ο ιδεώδης πολιτισμικός χώρος εντός του οποίου οι λαοί μιας περιοχής μπορούν να αναγνωρίσουν τις κοινές τους ρίζες. Η εμφάνιση της Ορχήστρας Βαλκανικών Χωρών πραγματοποιήθηκε στο Ηρώδειο το 2002. Προτάθηκε επίσης να συμπεριληφθεί στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας 2001 – 2004, αλλά το αίτημα δεν έγινε αποδεκτό. Έτσι, λόγω της οικονομικής αδυναμίας του Ιδρύματος, η δραστηριότητα της Ορχήστρας δεν συνεχίστηκε.

Για τη συνέπειά του στην επίτευξη των στόχων του αλλά και όλα τα παραπάνω επιτεύγματα το ATHENAEUM επιχορηγείται τακτικά από το ΥΠΠΟ από το 1989, και προτάθηκε από τη Διεθνή Επιτροπή της UNESCO να λάβει το βραβείο Conseille de Musique για το έτος 2005.

Η Λούλη Ψυχούλη πέθανε στις 29 Οκτωβρίου του 2015, σε ηλικία 72 ετών έχοντας τιμηθεί με το Βραβείο Μαρία Κάλλας στο Λος Άντζελες (1998) και με το Βραβείο «Απόλλων» από την Εταιρεία των Φίλων της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στην Ελλάδα.

Η Νίνα Κουκουράκη ανέλαβε την προεδρία του Διεθνούς Καλλιτεχνικού Κέντρου ATHENAEUM, στα δύσκολα χρόνια της οικονομικής κρίσης και της κρίσης του κορωνοϊού που ακολούθησε.

GRAND PRIX MARIA CALLAS

Στόχος του θεσμού των διεθνών μουσικών διαγωνισμών ανά τον κόσμο, από τη δημιουργία τους έως σήμερα, ήταν και παραμένει η ανακάλυψη ταλέντων και η παρουσίασή τους στο ευρύτερο κοινό.

 

Όμως αυτή η πολυετής διεθνής δραστηριότητα, παρά τις προσπάθειες των οργανωτών, απέδειξε ότι ένα πρώτο βραβείο δεν εγγυάται την αρχή μιας σταδιοδρομίας ή το μέλλον της.

 

Ο διεθνής διαγωνισμός GRAND PRIX ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΛΑΣ του Athenaeum (στην όπερα και το πιάνο), αντιμετωπίζοντας όλο και πιο έντονα στα χρόνια της ύπαρξής του το πρόβλημα, εντόπισε την αδυναμία αυτή στο γεγονός ότι άλλα είναι τα κριτήρια και οι απαιτήσεις για την επιβράβευση ενός ταλέντου και άλλα για την αναγνώριση ενός μουσικού, ικανού να διεισδύσει στα διεθνή μουσικά κέντρα και να ξεχωρίσει στον επαγγελματικό τομέα.

Εγγυημένα προσόντα για την επαγγελματική καθιέρωση του καλλιτέχνη είναι το έμφυτο πλεονέκτημα μιας ιδιαίτερης ακτινοβολίας – κρίκος μαγικής επικοινωνίας  με το κοινό – η σκηνική προσωπικότητα, η αδιασάλευτ

 

η ψυχραιμία αντιμετώπισης γνωστών η απρόσμενων συνθηκών επί σκηνής και φυσικά η κατοχή ενός ποικίλου ρεπερτορίου αξιώσεων.

Το Διεθνές Καλλιτεχνικό Κέντρο Athenaeum, επιδιώκοντας με το διαγωνισμό του να γνωρίσει στον κόσμο έναν ολοκληρωμένο νέο καλλιτέχνη και να διευρύνει την ίσως ήδη υπάρχουσα καριέρα του, στρέφεται προς αυτή την κατεύθυνση, αναζητώντας εκείνο το νέο μουσικό που θα βραβεύσει με το GRAND PRIX ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΛΑΣ.

Διοικητικό Συμβούλιο:

♦  Πρόεδρος:    Άννα Κουκουράκη♦ Αντιπρόεδροι:   Ανδρέας Ρικάκης    Χριστίνα Γιαννακοπούλου♦ Γεν. Γραμματέας:   Γιώργος Μουλουδάκης

♦ Ταμίας:

   Ελένη Κουφόγιωργα

♦ Γραμματεία:

   Μαρία Δούρου

   Όλγα Παπαρούπα

   Έφη Κομνηνού

Τα κτίρια

Μικρό ιστορικό των κτιρίων που στέγασαν το Athenaeum

To Athenaeum στεγαζόταν μέχρι τον Ιούνιο 1998 σε νεοκλασικό διατηρητέο κτήριο της οδού Αμερικής 8, ιδιοκτησίας του ΕΒΕΑ, που ανεγέρθηκε το 1925 από τον αρχιτέκτονα Α. Μεταξά και το οποίο αναπαλαιώθηκε με χρήματα του Athenaeum.Το Σεπτέμβριο του 1998 μεταστεγάστηκε στην οδό Αδριανού 3, απέναντι από το σταθμό του Θησείου, σε ένα επίσης διατηρητέο ακίνητο που εικάζεται ότι ανεγέρθηκε το 1897. Το Διεθνές Καλλιτεχνικό Κέντρο Athenaeum νοίκιασε το κτήριο το 1996. Το καλοκαίρι του 1998 ανακαίνισε και διαμόρφωσε το εσωτερικό του σύμφωνα με τις ανάγκες του. Η ανακαίνιση έγινε και πάλι με χρήματα του Athenaeum.Τον Σεπτέμβριο του 2021 το Athenaeum μεταστεγάστηκε οριστικά στην οδό Κορινθίας 6, στους Αμπελόκηπους, σε κτίριο που κτίστηκε το 1987 από τον Γεώργιο Μπισμπικόπουλο, και το οποίο στέγασε μέχρι το 2019 το Δελφικό Ωδείο.